Udhëheqësit e NATO-s do të takohen të martën e 11 korrikut në Vilnius për të nisur një samit dyditor.
Gjatë takimit pritet të trajtohen një gamë e gjerë temash, nga ndarjet mbi ofertën e anëtarësimit të Ukrainës dhe pranimi i Suedisë deri te rritja e rezervave të municioneve dhe rishikimi i planeve të para të mbrojtjes në dekada.
Ky do të jetë samiti i katërt i NATO-s që nga pushtimi i Ukrainës nga Rusia, i pari u mbajt më 25 shkurt të vitit 2022, vetëm një ditë pas sulmit, i ndjekur nga takime në Bruksel dhe në Madrid.
Stuhia e jashtëzakonshme e tubimeve qëndron në kontrast me ritmin e mëparshëm të samiteve vjetore të NATO-s dhe tregon se si lufta në pragun e saj e ka detyruar aleancën të forcojë bashkëpunimin.
Masat e sigurisë në Vilnius janë maksimalisht të larta, me tre njësi të mbrojtjes ajrore gjermane Patriot të vendosura për të mbrojtur vendin, e para për një samit të NATO-s.
Avionë luftarakë të tjerë do të patrullojnë qiejt e Lituanisë, e cila ndodhet midis enklavës ruse të Kaliningradit dhe Bjellorusisë dhe është parë prej kohësh si një pikë e pambrojtur në krahun lindor të NATO-s.
NATO e ka kthyer Vilnius-in në një fortesë të armatosur rëndë për të mbrojtur presidentin e SHBA-ve Joseph Biden dhe liderët e tjerë të bllokut, të cilët takohen javën e ardhshme vetëm 20 milje nga kufiri me tela me gjemba me aleatin rus, Bjellorusinë. Gjashtëmbëdhjetë anëtarë të NATO-s kanë dërguar rreth 1 mijë trupa për …
Kosova dhe Ballkani Perëndimor
Edhe pse situata e tensionuar në veriun e Kosovës nuk pritet të jetë në agjendën zyrtare të samitit dyditor në Vilnius, do të diskutohet rëndësia e pranisë së KFOR-it në Kosovë.
Kjo u konfirmua nga agjencia “Anadolu” pas takimit të presidentit turk Recep Tayyip Erdogan me Sekretarin e Përgjithshëm të NATO-s, Jens Stoltenberg.
Kjo e fundit, duke qenë një qëndrim i përbashkët me dy vende të tjera të rajonit, anëtare të NATO-s si Maqedonia e Veriut dhe Mali i Zi.
Rama deklaroi se ishte me rëndësi që së bashku me autoritetet malazeze, palët të kenë një qëndrim të përbashkët lidhur me rajonin dhe me shqetësimet në rajon në samitin e NATO-s.
“Për në është shumë e rëndësishme që në samitin e ardhshëm e NATO-s të kemi një qëndrim të përbashkët lidhur me rajonin dhe me shqetësimet në rajon. Duke qenë të vetëdijshëm se falë Procesit të Berlinit dhe nismave të tjera jemi në një fazë tjetër të historisë sonë”, theksoi kreu i Qeverisë.
Në samitin e NATO-s në Vilnius të Lituanisë pritet të diskutohet rëndësia e pranisë së KFOR-it në Kosovë. Lajmi u bë i ditur nga agjencia “Anadolu”, duke cituar disa çështje të rëndësishme që do të diskutohen në samit pas takimit të presidentit turk Recep Tayyip Erdogan me Sekretarin e Përgjithshëm të NATO-s, Jens Stoltenberg. Kujtojmë
Anëtarësimi i Ukrainës
Samiti duket se do të mbizotërohet nga mënyra se si NATO do të përcaktojë marrëdhëniet e saj të ardhshme me Ukrainën, mes thirrjeve të përsëritura të presidentit Volodymyr Zelensky që Kievi të marrë një ftesë në aleancë në Vilnius.
Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg e ka bërë të qartë se Kievi nuk do të bëhet anëtar ndërkohë që lufta është ndezur dhe se samiti i Vilnius-it nuk do të lëshojë një ftesë zyrtare.
Megjithatë, aleatët janë të ndarë rreth asaj se sa shpejt Ukraina duhet të lejohet të bashkohet pas përfundimit të luftimeve.
Ndërsa vendet e Evropës Lindore thonë se një udhërrëfyes duhet t’i ofrohet Kievit në samit, Shtetet e Bashkuara dhe Gjermania janë të kujdesshme për çdo lëvizje që mund ta çojë aleancën më afër luftës me Rusinë.
Në prag të Vilnius-it, më shumë vende mbështetën një propozim britanik për të lejuar Kiev-in të anashkalojë të ashtuquajturin program të Planit të Veprimit të Anëtarësimit (MAP) që përcakton objektivat politike, ekonomike dhe ushtarake që kandidatët duhet të përmbushin dhe që vendet e tjera të Evropës Lindore duhej të kalonte përpara se të anëtarësohej në NATO.
Me një lëvizje të tillë, aleanca mund të adresojë kërkesat për të shkuar përtej deklaratës së samitit të Bukureshtit në vitin 2008, i cili tha se Ukraina do të bëhej anëtare përfundimisht, pa i ofruar Kievit një ftesë apo plan orar.
NATO ka gjithashtu gjasa të gjejë një formulim më të fortë se 2008 për të nënvizuar perspektivën e Kievit për t’u bashkuar me aleancën.
Udhëheqësit mund të bien dakord për diçka të tillë si “vendi i ligjshëm i Ukrainës është në NATO”, duke i bërë jehonë komenteve të Stoltenberg në një vizitë në Kiev në prill, ose të theksojnë se “siguria transatlantike do të ishte e paplotë pa Ukrainën”.
